تاریخچه شیرین سازی آب
آب شیرین‌کن از دید افراد مختلف معانی متفاوتی دارد. اغلب مردم عبارت "آب شیرین کن" را تنها برای شیرین سازی آب دریا به کار می‌برند و با کاربرد آن، درباره‌ی خارج کردن مواد معدنی از آب زیرزمینی به منظور تصفیه و پالایش آب جهت مصارف آشامیدنی و صنعتی، و نیز احیا و استفاده مجدد از فاضلاب خانگی آشنایی ندارند.
فرآیند شیرین کردن آب یا نمک‌زدایی عبارت است از خارج کردن جامدات محلول از آب که چگونگی انتخاب بهترین روش به مقدار و نوع نمک‌های موجود در آن بستگی دارد.
چرخه هیدرولوژی یک فرآیند طبیعی آب شیرین‌کن است که هنگام تبخیر آب از سطح اقیانوس‌ها و دریاها اتفاق می‌افتد. هنگام تبخیر آب جامدات محلول باقی می‌مانند و آب خالص تبخیر شده و به ابرها می‌پیوندد. سرانجام هنگامی که رطوبت به اندازه کافی انباشته شد بخار متراکم شده و به صورت قطرات باران یا دانه‌های برف به زمین بر می‌گردند.
از نقطه نظر تاریخی تاریخچه استفاده از آب شیرین‌کن‌ها به قرن چهارم پیش از میلاد باز می‌گردد که ارسطو فرآیند تقطیر را به عنوان روشی برای شیرین سازی آب دریا معرفی کرد و مدارکی نیز درباره‌ی کاربرد این روش به وسیله دریانوردان در حدود 2000 سال قبل موجود است.
اما سال‌ها بعد و با توسعه ماشین‌های بخار و پیشرفت تکنولوژی تقطیر استفاده از این روش گسترش یافت و به طوری که در دهه 40 میلادی بیشتر کشتی‌های اقیانوس‌پیما و همچنین در مناطق جنگی برای تولید آب شرب استفاده می‌شد.
دوره جدید آب شیرین‌کن از سال‌های 1950 با توسعه فرآیند تبخیر ناگهانی چند مرحله‌ایی (MSF) مطرح شد. دانشمندان با انجام تحقیقات و با استفاده از دانش گذشته در دهه 60 میلادی توانستند روش تقطیر چند مرحله‌ایی (MED) را معرفی کنند که با استناد به آمار منتشر شده تا سال 1990 بالغ بر 8 میلیون مترمکعب در روز آب شیرین تولید کرده است.
در اوایل دهه 70 میلادی فرآیند جدید آب شیرین‌کن مورد توجه قرار گرفت و آن استفاده از غشاهای نیمه تراوا به منظور نمک‌زدایی از آب بود، این فرآیند تحت عنوان اسمز معکوس (R.O) شناخته شد و دارای فواید بالقوه فراوانی در مقایسه با تقطیر بود؛ و امروزه در بیشتر موارد از این روش استفاده می‌کنند.
با افزایش قیمت آب تولیدی از منابع سنتی و معمولی اقتصاد آب شیرین‌کن‌ها نیز پیشرفت کرد، امروزه در تعداد زیادی از پروژه‌های تأمین آب صنعتی و خانگی، آب شیرین‌کن‌ها به عنوان گزینه‌ای اقتصادی و قابل رقابت مطرح‌اند، که خشک‌سالی بر آنها اثری ندارد و در بسیاری موارد تنها انتخاب می‌باشند.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای با آب و هوای خشک بر شیرین سازی آب دریا به عنوان منابع اصلی آب شیرین تکیه می‌کنند و با توجه به آمار کتاب "فهرست واحدهای آب شیرین‌کن دنیا" تا سال 2001 مجموعاً 30 میلیون مترمکعب در شبانه روز آب شیرین می‌شود.
به عنوان جمع‌بندی مطالب می‌توان فناوری آب شیرین‌کن را بر اساس تغییر فاز به دو بخش کلی تقسیم کرد:
1- فرآیندی که در آنها تغییر فاز صورت می‌گیرد:
- Multi Effect Distillation (MED)
- Multi Stage Flash distillation (MSF)
- Vapor Compression Distillation (VCD)
2- فرآیندی که در آنها تغییر فاز صورت نمی‌گیرد:
- (R.O) Reverse Osmosys
- (E.D) Electro Dialysis
کارایی هر کدام از این فرآیندها بستگی به غلظت نمک در آب تغذیه و همچنین ارزش هزینه آب دارد.